Sebepsiz zenginleşme Borçlar Kanunu’nda (m.77-82) düzenlenmiştir. Kanunda yapılan tanıma göre bir başkasının emeği yahut malvarlığı üzerinden haklı bir sebebe dayanmaksızın zenginleşen kimse, bu zenginleşmeyi geri verme yükümlülüğü altındadır. Sebepsiz zenginleşmeden söz edebilmek için kişinin malvarlığındaki zenginleşmenin hukuka uygun sebeplerle ortaya çıkmaması gereklidir.
Sebepsiz Zenginleşme Davası Nedir? Şartları Nelerdir?
Kanunkoyucu, kanunda tanımlanan haklı sebebe dayanmayan zenginleşme hallerinde sebepsiz zenginleşme davası açılmasına imkan tanımıştır. Sebepsiz zenginleşme davası açabilmek için kişinin malvarlığında artış ya da çoğalma, zenginleşmenin haklı sebebe dayanmaması ve illiyet bağının varlığı gereklidir.
Sebepsiz Zenginleşme Davası Zamanaşımı
Borçlar Kanunu, sebepsiz zenginleşme davasının açılabilmesi için 2 ve 10 yıllık süreler öngörmüştür. Buna göre hak sahibi, kendi malvarlığı üzerinden başkasının sağladığı zenginleşmeyi geri isteyebileceğini öğrendiği tarihten itibaren 2 yıl içinde dava açmalıdır. Her halükarda zenginleşme tarihinden itibaren 10 yıl içinde açılmayan sebepsiz zenginleşme davası zamanaşımına uğrar.
Sebepsiz Zenginleşmede İspat Yükü
Medeni Kanun’da düzenlenen genel kural gereği, taraflar davada dayandırdıkları olguların varlığını ispatlamakla mükelleftir. Bu durum sebepsiz zenginleşme davası açısından da geçerlidir. Bununla birlikte davacı, sebepsiz zenginleşme davası açar ve fakat öne sürdüğü olguları kanıtlayamaz ise mahkeme davayı reddedecektir. Dolayısıyla sebepsiz zenginleşme davasını açan taraf, karşı tarafın kendi malvarlığı üzerinden haksız yere zenginleştiğini ispat etme yükümlülüğü altındadır.
Sebepsiz Zenginleşme Davası Açılamayacak Haller
Sebepsiz zenginleşme davası açılamayacak durumlar Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. Buna göre zamanaşımına uğramış borcun ifasından kaynaklanan zenginleşmeler ile ahlaki bir ödevin yerine getirilmesinden kaynaklanan zenginleşmeler, bu davanın konusu yapılamaz. Yine hukuka ve ahlaka aykırı bir işin gerçekleşmesi amacıyla verilen maddi şeyler de sebepsiz zenginleşme davasıyla geri istenemez.