Bir iş veya alışveriş dolayısıyla alacaklı pozisyonunda bulunan kişiler yahut bankalar, alacaklarını teminat altına almak maksadıyla birtakım yöntemlere başvurmaktadır. İpotek de alacağı teminat altına alan hukuki müesseselerden biridir. Borçlunun borcunu ödememe veya ödeyememe ihtimaline binaen sahip olduğu taşınmazın tapusunun bankaya veya alacaklıya rehin bırakılması, ipotek olarak adlandırılır.
İpotek ve banka ipoteği işlemleri yalnızca taşınmazlar üzerinde kurulan ve sadece tapu müdürlüklerinde yapılabilen işlemlerdir. Noter huzurunda veya başka şekillerde gerçekleştirilen ipotek kurma işleminin geçerliliği yoktur.
Banka İpoteği İşlemleri Nasıl Yapılır?
Banka ipoteği kurulurken bakılacak ilk husus, borçlunun ipotek konusu taşınmazın maliki olup olmadığının tespit edilmesidir. Borçlunun taşınmazın maliki olmasının yanı sıra taşınmaz üzerinde tasarruf yetkisine sahip olması da gereklidir. Yine ipotek konusu taşınmaz üzerinde ipotek kurmaya engel teşkil edecek kayıtlar bulunmamalıdır.
Banka ipoteği işleminin, bankayla malik arasında akdedilmiş kredi veya borç sözleşmesine dayanılarak, resmi senet düzenlenmeden yapılması mümkündür. Banka, ipotek işlemi için matbu senet düzenleyebilir. Banka ipoteği işlemi, ilgili belgelerin taraflarca tapu dairesinde imzalanması suretiyle kurulur. Tarafların istemi üzerine tapuda, banka ipoteği işlemine dair resmi senet düzenlenir. Resmi senet de taraflarca imzalanır. Alacaklı bankaya ipotek belgesi ile resmi senedin onaylı örneği verilir. Bütün bu işlemlerin tamamlanmasının ardından banka ipoteği tapu kütüğüne tescil edilir.
Banka ipoteği, bankalar ve katılım bankaları tarafından kullandırılan krediler için tesis edilmişse, istisnalar saklı kalmak kaydıyla harçtan ve damga vergisinden muaftır.